Anne Marieke Schwencke (1967). Specialist energietransitie.
Ik werk als zelfstandig onderzoeker. De energietransitie is mijn specialisatie.
Ik richt me in het bijzonder op de rol van burgers en de manier waarop die in de energiemarkt actief zijn. Bijvoorbeeld door samen te ondernemen en eigen energieprojecten te ontwikkelen en te exploiteren. Met de Lokale Energie Monitor die ik jaarlijks voor/ met HIER opgewekt uitvoer volg ik de ontwikkeling van de coöperatieve energiebeweging op de voet. De nieuwe wind- en zonneparken leveren baten op de voor de omgeving. Ook andere participatievormen ontwikkelen zich snel in de energiesector. Om daar beter zicht op te krijgen ontwikkelden partner Bosch & Van Rijn en ik een nieuwe Monitor participatie hernieuwbaar op land 2020 in opdracht van Economische Zaken en voerden we in 2020 een nulmeting uit. Ook de rol van de overheden staat regelmatig centraal in opdrachten, o.a in de regionale energiestrategieën (RES), bij de waterschappen.
Ik ben in mijn eigen woon- en werkstad Leiden actief bij bij twee coöperaties: Zon op Leiden en Rijnland Energie. Als er iets met zon op wind gebeurt in onze regio, laten we de baten dan zo breed mogelijk delen. Zo is het idee. Daarnaast was ik tot 2020 penningmeester bij het coöperatieve Leidse broodfonds Painperdu. Lokaal samenwerken met anderen aan een gedeeld doel.
Door zelf in de praktijk en lokaal te werken aan de energietransitie, als onderzoeker én ondernemende burger, krijg ik een goed beeld, van binnenuit, wat er allemaal bij komt kijken als je lokaal iets nieuws in gang wilt zetten. Gemakkelijk is het niet, kan ik alvast verklappen.
Overigens werk ik als sinds de jaren negentig in de duurzame sector, sinds 2005 zelfstandig. Natuurkundige van origine met extra milieukunde vakken. Daarna van alles onder handen gehad: monitoring van Meerjarenafspraken bij de kleine industrie, levenscyclusanalyses van zandwinning, verpakkingen tot vinyl vloerbedekkingen (CE Delft) en internationale klimaathandel en fair trade (ontwikkelingsorganisatie ICCO). Tussen 2008-2010 een interessante zijsprong met onderzoek naar religieuze visies op duurzaamheid (Universiteit Leiden) en islamitisch ethisch financieren (Oikocredit) met boeiende dwarsverbanden met de debatten over rente, de waardeneconomie en innovatieve geld- en waardesystemen.
CV
2012-heden: projecten over lokale energie, regionale energiestrategieën, coöperaties met/ voor HIER Opgewekt, EZK, RVO, Planbureau voor de Leefomgeving, ea.
2012: project Islamic Sustainable Finance met het Kenniscentrum voor Religie en Ontwikkeling/ Stichting Oikos
2011-2012: projecten, o.a met ICCO FairClimate, Stichting Max Havelaar en Eneco
2010: ICCO FairClimate, klimaatprojecten in ontwikkelingslanden
2004-2009: projecten energie- en klimaat, o.a met Jan Paul van Soest, EnergieDialoog Nederland, Greenpeace
1999-2003: CE Delft, consultancy en onderzoek (energie, milieu, LCA)
1996-1999: Raadgevend ingenieursbureau M+I (meerjarenafspraken energie)
1992-1994: Milieudefensie, Environmental Business Forum (Leeds), reizen, horeca.
Opleidingen
2004-2008: Bachelor Religiewetenschappen, Universiteit Leiden (BA cum laude 2009)
1995: Master Environmental Business Management/ bedrijfsgerichte milieuzorg Universiteit Twente (MA 1995).
1986-1992: Experimentele natuurkunde met basis milieukunde aan de Universiteit Leiden en het Centrum voor Milieukunde Leiden (MSc 1992)
Waarom energie?
Waarom ik me met energie bezighoud? Nou gewoon. Omdat het een enorm leuk onderwerp is. En belangrijk. Energie raakt elk aspect van onze samenleving. Zonder energie geen samenleving, in ieder geval niet zoals wij nu kennen. De afhankelijkheid van gas, olie en kolen maakt onze samenlevingen kwetsbaar. Deze energiebronnen zijn eindig of lastig beschikbaar en de verbranding ervan draagt bij aan de opwarming van de aarde. Daar ben ik bezorgd over. De energievoorziening zal hoe dan ook (moeten) verduurzamen.
Kan het anders? Ja, maar gemakkelijk is dat niet. Dit is een enorm complex proces waar de hele samenleving bij betrokken is en door geraakt wordt. Eén van de sleutels tot een oplossing is de omschakeling naar méér soorten en (geografisch) meer verspreide energiebronnen. Het vermindert de afhankelijkheid van enkele bronnen en vergroot de veerkracht van de samenleving en economie. Voorlopig hebben we alle soorten energie nog nodig, ook fossiel en mogelijk zelfs kernenergie.
Dit betekent tegelijkertijd dat het krachtenveld en de machtsbalans in de samenleving verandert. Nieuwe spelers gaan mee doen in de energiemarkt die eerst in handen was van een beperkt aantal spelers. Fossiele bronnen werken grootschaligheid en machtsconcentratie in de hand omdat de ontsluiting kapitaalintensief is. Wind- en zonne-energie bieden kansen voor een meer kleinschalige exploitatie, grotere geografische spreiding van de productie en daarmee ook voor spreiding van de macht. Het energiesysteem decentraliseert, maar het eigenaarschap ook.
Niets leuker dan dat proces te volgen als onderzoeker, én daar zelf aan bij te dragen. Allemaal erg kort door de bocht geformuleerd zo natuurlijk, maar hier in de notendop: mijn motivatie.